Modern Mutfağı Hackleme, Gastronomika

“Gelecek Artık Eskisi Gibi Değil” temasıyla yola çıkan 2. İstanbul Tasarım Bienali’nde “Modern Mutfağı Hack’lemek” başlığıyla yer alan proje, evlerin ‘kısıtlı’ mutfak hacimlerine sıkışan kullanıcıyı, ön üretimler sürecinde mutfaktan çıkartmayı hedeflemiştir.

Yıl: 2014
Yer: İstanbul
Durum: Tamamlandı
İşveren: İKSV, Yaratıcı Fikirler Enstitüsü
Hizmetler: Ürün Tasarımı, Yerleştirme Tasarımı
İşbirlikçi: Gastronomika, İKSV, Yaratıcı Fikirler Enstitüsü, Maksut Aşkar, Nilhan Aras, Levon Bağış
Katkıda Bulunanlar: AĞACAN BAHADIR, BİHTER ÇELİK, CANER YAMAN, CEM AYDOĞDU, ENGİN ÖNDER, EZGİ TÜZÜN, FUNDA KARAÇİL, FULYA YILDIRIM, LEVON BAĞIŞ, SEMİ HAKİM, SERCAN KARABULUT, TUĞÇE SALİHOĞLU, TÜMER KESER, MAKSUT AŞKAR, NİLHAN ARAS

Proje ekibi, Bienal için, hane mutfakları göz önüne alarak bir takım ev araç-gereçleri prototipleri üretti. Anadolu kırsalından ilham alınan araçları (yeraltı soğutma, mayalama vb.), ürünleri (tarlalardan elde edilen yenilebilir bitkiler) ve yöntemleri (öğütme, tuzlama, turşu yapma vb.) vurgulayan proje ekibi, çağdaş ev mutfağını, gıda işleme, pişirme ve tüketme aşamalarının bütünleşmiş ve iç içe geçmiş bir döngü oluşturduğu müşterek bir çalışma ve memnuniyet alanı olarak yeniden hayal etti. Bienalde yer alan prototipler ve çizimler, yapılan mutfak testlerinin ve saha çalışmasının muhtemel uygulama biçimlerini göstermektedir. Mutfakta sosyal ve duyuları tatmin edici bir atmosfer yaratabilmek adına yemek yapımında kullanılan otların korunması ve kurutulması için kumaş, kağıt ve Tyvek zarflarından oluşan bir sistem, yeni bir ekmek yapım ünitesi ve solucanların yemek artıklarını hızla verimli toprağa dönüştürebildiği alternatif bir kompost sistemi tasarlanmıştır.

Mutfak kültürümüzde ve öğün sistemimizde yer alan alışkanlıkları farklı üretim teknikleriyle, günlük hayattaki tüketimimizi kolaylaştıracak şekilde, hayatımıza yeniden sokmaya çabaladığımız bu süreç şu yönlendirmelerle ilerledi:

Yemeğine bak,

Nereden geldiğini düşün,

Mutfağını gözden geçir,

Neler eksik fark et,

Neler elinde keşfet,

Elindekileri hack’le,

Yemeğini mutfaktan taşır!

Türk mutfağının bir parçası olan geleneksel üretim tekniklerini (üzüm sıkmak, yağ sıkmak, taş fırın kullanımı, bitki kurutabilme, fermantasyon, öğütme vb.) kentte bize ayrılan ‘standart mutfak’ hacimlerine uyarlamanın zorluğundan yola çıkarak; bu işlevlerin evin/yapıların  farklı hacimlerine ya da kentteki ortak kullanım alanlarına eklenebilecek, birimler geliştirildi. Mobil Mutfak Adası olarak tasarlanan bu birimin evin mutfak dışındaki bir hacminde, bir apartmanın ya da kentin ortak alanında kullanılabilmesi hedeflendi. Bienal kapsamında, bütçe kısıtlaması nedeniyle uygulanamayan bu proje halen uygulanmayı beklemekte.

Bienal için Mobil Mutfak Adası dışında daha küçük ölçekte evin hacimlerini hacklemeyi hedefleyen tasarımlar gerçekleştirildi. Bunlardan biri olan Kurutma Heybesi; herhangi bir kağıdı katlayarak, satın aldığımız aromatik bitkilerin fazlasını kurutup çürümelerine engel olarak -buzdolabı kullanmaya gerek kalmaksızın- bitkilerin ömrünü uzatmayı hedefler. Kurutma Heybeleri, pazarcıların sebzeleri kağıda sararak paketleyip sebzelerin müşterilere ulaşana kadar muhafaza edilmesini sağlaması örnek alınarak tasarlandı. Çeşitli kağıt katlama teknikleriyle oluşturulan keselerin, sebzeleri saklamak için evin doğru yerine konumlandırılarak kurutma birimlerine dönüştürüldüğü bir sistem de tasarlanmıştır. Evin en çok güneş alan, açık hava sirkülasyonunun en çok yaşandığı, yapay ısıtıcıya en yakın olan konumunda yer alan perdeler örnek öge olarak seçildi. Süreç boyunca biriktirilen tüm bilgileri içeren fasiküller tasarlandı. Fasiküllerde, edinilen bilgilerin aktarımıyla beraber, kurutma heybelerinin de nasıl üretilebileceğine dair anlatımlar işlendi. Kurutma heybelerinin asıldığı perde ve fasiküller Bienal süresince sergilendi.

Yorum bırak.

Your email address will not be published.